Paracetamol
Có thể tổn thương gan ở người trưởng thành uống ≥ 10 g paracetamol.
Uống ≥ 5 g paracetamol sẽ gây tổn thương gan nếu bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ như sau:
- Điều trị lâu dài với carbamazepin, phenobarbital, phenytoin, primidon, rifampicin, St John’s Wort, các thuốc làm tăng enzym gan hoặc
- Thường xuyên sử dụng thức uống có cồn quá liều khuyến cáo hoặc
- Thiếu hụt glutathion, ví dụ như rối loạn ăn uống, xơ nang, nhiễm HIV, đói, suy mòn.
Triệu chứng quá liều
Các triệu chứng của quá liều paracetamol trong 24 giờ đầu là xanh xao, buồn nôn, nôn, chán ăn và đau bụng. Tổn thương gan có thể trở nên rõ ràng sau khi uống thuốc 12 - 48 giờ. Bất thường của chuyển hóa glucose và nhiễm toan chuyển hóa có thể xảy ra. Trong ngộ độc nặng, suy gan có thể tiến triển thành bệnh não, xuất huyết, hạ đường huyết, phù não và tử vong. Suy thận cấp với hoại tử ống thận cấp tính, đau thắt lưng, tiểu máu và protein niệu, có thể tiến triển ngay cả khi không có tổn thương gan nghiêm trọng. Rối loạn nhịp tim và viêm tụy cũng đã được báo cáo.
Cách xử trí
Điều trị ngay lập tức là rất cần thiết trong xử trí quá liều paracetamol. Mặc dù thiếu các dấu hiệu đáng kể của triệu chứng sớm, bệnh nhân nên được chuyển ngay đến bệnh viện để được chăm sóc y tế ngay lập tức. Các triệu chứng có thể được giới hạn ở buồn nôn hoặc nôn và có thể không phản ánh mức độ nghiêm trọng của quá liều hoặc nguy cơ tổn thương nội tạng. Việc xử trí phải phù hợp với các hướng dẫn điều trị đã được thiết lập.
Điều trị bằng than hoạt tính nên được xem xét nếu quá liều đã xảy ra trong vòng 1 giờ. Nồng độ paracetamol trong huyết tương nên được đo ở 4 giờ hoặc muộn hơn sau khi uống (nồng độ sớm hơn không đáng tin cậy). Điều trị bằng N - acetylcystein có thể được sử dụng đến 24 giờ sau khi uống paracetamol, tuy nhiên, hiệu quả bảo vệ tối đa đạt được lên đến 8 giờ sau khi quá liều. Hiệu quả của thuốc giải độc giảm mạnh sau thời gian này. Nếu cần thiết, bệnh nhân nên được tiêm tĩnh mạch N - acetylcystein, phù hợp với lịch trình liều lượng đã được thiết lập. Nếu nôn không phải là vấn đề, methionin đường uống có thể là lựa chọn thay thế phù hợp cho bệnh nhân vùng sâu vùng xa, bên ngoài bệnh viện. Việc xử trí bệnh nhân có rối loạn chức năng gan nghiêm trọng sau 24 giờ kể từ khi quá liều nên được thảo luận với trung tâm chống độc quốc gia hoặc các đơn vị chuyên khoa về gan.
Cafein
Triệu chứng
Quá liều cafein có thể dẫn đến đau thượng vị, nôn mửa, lợi tiểu, nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim, kích thích thần kinh trung ương (mất ngủ, bồn chồn, phấn khích, kích động, hốt hoảng, run và co giật).
Cần phải lưu ý rằng đối với các triệu chứng đáng kể về mặt lâm sàng của quá liều cafein xảy ra với sản phẩm này, lượng uống vào sẽ liên quan đến độc tính nghiêm trọng liên quan đến paracetamol.
Cách xử trí
Bệnh nhân nên được chăm sóc hỗ trợ chung (ví dụ như hydrat hóa và duy trì các dấu hiệu sinh tồn). Việc sử dụng than hoạt có thể có lợi khi thực hiện trong vòng một giờ sau khi dùng quá liều, nhưng có thể được xem xét cho đến bốn giờ sau khi dùng quá liều. Các tác động thần kinh trung ương của quá liều có thể được điều trị bằng thuốc an thần tiêm tĩnh mạch.
Tóm tắt
Điều trị quá liều đòi hỏi phải đánh giá nồng độ paracetamol trong huyết tương để điều trị bằng thuốc giải độc, với các dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc cafein được xử trí theo triệu chứng.